Vợ chồng GS-TS Trần Văn Khê cùng 2 con trai GS-TS Trần Quang Hải (trái) và kiến trúc sư Trần Quang Minh – Ảnh: Tư liệu gia đình

>> Người làm rạng rỡ âm nhạc Việt – Kỳ 1: Sinh ra từ nôi ngũ cung

Đón tôi tại tư gia của GS-TS Trần Văn Khê (32 Huỳnh Đình Hai, Q.Bình Thạnh, TP.HCM) chỉ có 3 người: GS-TS Trần Quang Hải, nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân và ông Trần Bá Thùy (chồng của nữ sĩ Tôn Nữ Hỷ Khương).

GS-TS Trần Quang Hải cho biết, chủ nhật (ngày 7.6) ông còn ở bên Pháp thì được cô em út (Trần Thị Thủy Ngọc) báo là ba đang hấp hối ở quê nhà. Ông chỉ có 3 giờ để ra phi trường bay về VN. Về tới TP.HCM mới biết bệnh tình của ba mình rất nặng, ông cụ nằm trong Khoa Hồi sức đặc biệt của Bệnh viện Nhân dân Gia Định, không ai được vào kể cả thân nhân, ông Trần Quang Hải chỉ nhìn thấy ba mình qua lớp kính mà ứa nước mắt…

Sau đó, ông Hải được biết thêm, lúc ông cụ còn tỉnh táo đã lo liệu mọi chuyện hậu sự cho ngày “ra đi” của mình. Ngày 7.4.2015, GS-TS Trần Văn Khê đã gửi email cho hai ông Nguyễn Đắc Xuân và Trần Bá Thùy như sau: “Hai em Đắc Xuân & Bá Thùy thương quý! Trong bản ghi chép những ước nguyện của anh sau khi vĩnh viễn ra đi. Về mặt tang lễ, anh mong ước Chủ tang là con trai trưởng của anh: Trần Quang Hải. Trong trường hợp Trần Quang Hải chưa về kịp thì con trai thứ Trần Quang Minh được đứng ra để cám ơn những quan khách đến viếng.

Vi bằng của GS-TS Trần Văn Khê – Ảnh: H.Đ.N

Nhưng dù Hải có về, thì cháu cũng không biết hết các thủ tục phải làm trong tang lễ, nên anh đã định nhờ 1 Ủy ban tang lễ giúp đỡ các con anh thực hiện thủ tục hành chánh của tang lễ. Anh biết rằng 2 em rất rành về khoản này nên viết thư cho 2 em, mong rằng 2 em nhận lời giúp cho đám tang của anh và trả lời cho anh biết bằng thư… Cùng một lúc với 2 em, anh sẽ viết thư cho cô Lý (Lý Thị Lý – PV) vợ của nhà báo Trần Trọng Thức, cũng là người rất rành về việc này sẽ tiếp tay với các em để lo thủ tục. Thương chúc 2 em và quý quyến được vạn an, anh rất trông thư hồi âm của 2 em – Trần Văn Khê”.

Tại sao GS-TS Trần Văn Khê ủy thác việc phụ giúp con trai trưởng của mình lo tang lễ cho hai ông Nguyễn Đắc Xuân và Trần Bá Thùy mà không phải ai khác? Nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân cho biết đầu năm 2015, khi ông đang ở TP.Huế thì nhận được điện thoại của thầy Khê nhắn ông vào gấp. Gặp nhau, thầy Khê nói: “Năm rồi (2014) những người rất thân thiết với tôi đã lần lượt ra đi, đó là bác sĩ – họa sĩ Dương Cẩm Chương, là vợ tôi (Nguyễn Thị Sương), là nữ dược sĩ Tường Vân (bạn học Trường Petrus Ký thời 1940, con gái của nhà cải cách duy tân VN Hồ Tá Bang)… Tôi cũng đã dự cảm được ngày ra đi của mình không còn bao xa, nên rất cần anh lo liệu cho việc tang lễ…”.

Người viết cũng đã rất nhiều lần chứng kiến sự “xướng họa” hết sức ăn ý của hai anh em kết nghĩa Trần Văn Khê – Tôn Nữ Hỷ Khương. Họ gọi nhau bằng “hiền huynh, hiền muội” nên việc GS-TS Trần Văn Khê nhờ phu quân của nhà thơ Tôn Nữ Hỷ Khương cộng tác với con trai mình và ông Đắc Xuân cũng là điều dễ hiểu.

Vào lúc 17 giờ ngày 5.6 tại Phòng hồi sức, Bệnh viện Nhân dân Gia Định, theo yêu cầu của GS-TS Trần Văn Khê, bà Lư Ngọc Thu (thuộc Văn phòng Thừa phát lại Q.Bình Tân, TP.HCM) đã tiến hành lập Vi bằng số 504/2015/VB/TPL với sự tham gia của bà Trần Thị Thủy Ngọc (con gái út của thầy Khê). Theo đó, GS-TS Trần Văn Khê có giao cho bà Trần Thị Thủy Ngọc văn bản tiêu đề “Bản Di nguyện” ghi ngày 5.6.2015 và “Biên bản kiểm kê” ghi ngày 2.5.2015. Cuối vi bằng có chữ ký của cả 3 người, riêng GS Trần Văn Khê và Trần Thị Thủy Ngọc còn có thêm phần điểm chỉ (lăn vân tay hai ngón trỏ) dưới chữ ký. Vi bằng này được đăng ký tại Sở Tư pháp TP.HCM và có giá trị chứng cứ.